Bir maddenin belirgin bir etkiyi elde etmek için alınması sürecinde ortaya çıkan bedensel, ruhsal ya da sosyal sorunlara rağmen madde alımının devam etmesi;
bırakma isteğine rağmen bırakılamaması,
aynı etkiyi elde edebilmek için giderek alınan madde miktarının artırılması ve maddeyi alma isteğinin durdurulamaması durumudur.
Bağımlılık Yapan Maddeler
Alkol
Amfetamin gibi uyarıcılar
Kafein
Esrar ve sentetik kannabinoidler
Kokain
Hallüsinojenler
Uçucular
Tütün ve ürünleri
Opiyatlar
Fensiklidin (veya benzerleri)
Sedatif, Hipnotik ve Anksiyolitikler
Davranış Bağımlılıkları
Kumar
İnternet
Akıllı telefon
Seks/Aşk
Alışveriş
Yeme
Egzersiz
Güneşlenme
Bağımlılık Hastalığı Madde kullanıcısının beyninde yapısal ve nörokimyasal değişikliklere bağlı olarak istemli madde kullanma davranışının zorlantılı madde kullanımına dönüşmesi biçiminde sonuçlanan bir beyin hastalığıdır.
Bağımlılık Tanısı - Madde Bağımlılığı
Tolerans geliştirme
Madde kesildiğinde ya da azaltıldığında fiziksel ya da psikolojik yoksunluk belirtilerinin ortaya çıkması
Maddenin tasarlandığından fazla miktarda ve sürede alınması
Madde kullanımını bırakmak ya da denetlemek için yineleyen çabalar
Maddeyi elde etmek için çok zaman harcama
Madde etkisi altında olduğu için günlük işlerini yerine getirememe
Sosyal, bedensel ya da ruhsal bir sorunun varlığına karşın madde kullanımını sürdürme Bağımlılıklar 2'ye ayrılır:
Fiziksel bağımlılık, maddenin varlığına karşın duyulan fizyolojik bir istektir. Beden maddeye karşı bir uyum geliştirir. Kesilmesi ile fiziksel yoksunluk belirtileri izlenir.
Psikolojik bağımlılık, doyum ve haz alma amacıyla maddeye düşkünlüktür. Kesilme ile psikolojik yoksunluk belirtileri izlenir.
Ergenler ve genç yetişkinler riskli midir?
Ergenler ve genç yetişkinlerin maddeyi deneme ve maddeye bağımlı olma oranlarınınyetişkinlere göre daha fazladır,
Yetişkinlerde saptanan bağımlılığın başlangıcı ergenliğe veya erken yetişkinliğe dayanır,
Madde kullanımına ne kadar erken başlanırsa bağımlılığın şiddeti de o kadar fazla olur.
Bağımlılıkta yanlış inançlar nelerdir?
Belki arkadaşımla kullanabilirim
Korku ve Merak
Bir kereden bir şey olmaz
Bir daha asla kullanmam
Ben bağımlı olmam
İstersem bırakırım
Bıraktım bir daha başlamam
Bağımlılıkta risk faktörleri nelerdir?
Çevre ve arkadaş değişikliği
Değişken duygu durum
Aile ilişkilerinde azalma, evde daha az bulunma
Yalnız kalmayı tercih etme
Sık sık banyoya gitme
Aşırı para harcama
Akran baskısı
Kendine bakımın azalması
Okul veya iş başarısında düşme.
Madde bulunan ya da kullanılan yerlere sık gitme
Madde Bağımlılığında Tedavi
Belirli bir süre madde kullanarak madde bağımlısı haline gelmiş kişilerin tedavisinin sağlanarak geriye dönüşü olmayan sosyal ve tıbbi kayıplardan korumak, ölümü engellemek için yapılan çalışmalardır.
Ayaktan tedavi, yatarak tedavi ve psikoterapötik rehabilitasyon şarttır.
Bağımlılığın bir hastalık olarak kabul edilmesi ve tedavi edilebilir bir durum olduğu bilinmelidir. Madde bağımlılığının tedavisi oldukça güç ve zahmetli bir iştir. Bağımlılık tedavisindeki başarı kişiye, çevreye, yönteme ve iyileşme ölçütlerine göre değişkenlik gösterir.
